Hoe ben je eigenlijk voice-over geworden?

En dat is eigenlijk best logisch, aangezien je als radiopresentator of deejay heel bewust gebruik maakt van je stem. Wat overigens ook weer niet betekent dat werken bij de radio je automatisch geschikt maakt als voice-over of stemacteur.

Voice-over en radio

Ik schat dat ongeveer één derde van alle professionele voice-overs ooit bij de radio heeft gewerkt of dat nog steeds doet. Nog eens één derde heeft een achtergrond als acteur. Je zou kunnen zeggen dat stemmen met een radio-achtergrond vaak ‘voice-over’ zijn en stemmen met een acteer-achtergrond vooral ‘stemacteur’, maar deze begrippen worden vaak door elkaar gebruikt. Bovendien beheersen veel stemmen beide disciplines.

Toen ik een jaar of 10 jaar oud was, had ik een klasgenootje dat zelf een FM-zendertje had gebouwd. Met een printplaatje, wat weerstandjes en een soldeerbout knutselde hij een apparaatje waarmee je radiosignalen kon uitzenden. De techniek hierachter interesseerde me niet zo, maar het fascineerde me dat je met zo’n klein dingetje geluid kon toveren op de radio. Niet op één radio, maar op heel veel radio’s tegelijkertijd.

De volgende stap was een eigen radiostation. De zender had ik samen met twee vrienden voor een paar tientjes gekocht. Via ‘Summertime Radio’ zonden we een zomer lang onze eigen programma’s uit vanaf een zolderkamer. Te ontvangen binnen een straal van een paar kilometer rond onze woonplaats. Dit avontuur eindigde abrupt toen iemand met zijn voet achter de antennekabel bleef hangen, waarna onze zender met een harde klap op de grond terecht kwam en de geest gaf.

Daarna had ik het radiovirus definitief te pakken. Mijn hele jeugd heb ik op mijn slaapkamer radioprogramma’s gemaakt. Voor mezelf en voor een schoolvriend, die opbouwende kritiek gaf op de cassettebandjes die ik voor hem vulde met hits, presentaties en zelfgeproduceerde jingles. Op mijn 15e maakte ik mijn debuut bij Radio Hoorn en een jaar later bij West-Friesland Radio. Hier heb ik in 5 jaar tijd heel wat radioprogramma’s gemaakt.

Voice-over les

Dat is meteen een belangrijke les voor beginnende radiomakers en voice-overs: oefen tot je erbij neer valt en maak zoveel mogelijk ‘meters’. Voor alles geldt dat je er pas ècht goed in wordt als je het heel vaak doet. Dat geldt voor mijn radiowerk, maar zeker ook voor mijn carrière als voice-over en stemacteur.

Begin 1997 betaalden alle uren zwoegen in mijn eigen slaapkamerstudio en bij de lokale omroep zich uit: ik mocht mijn debuut maken op de landelijke radio! Ik werd opgenomen in het talentenproject van AVRO en KRO op 3FM. Hier presenteerde ik ruim anderhalf jaar elke vroege maandagochtend van 04.00 tot 06.00 uur het programma ‘Pyjama FM’ (als ‘voorprogramma’ van 'The Breakfast Club' met Jeanne Kooymans en Peter van Bruggen en later van ‘Evers Staat Op’ met Edwin Evers). Dit combineerde ik met een studie journalistiek in Utrecht en een stage bij het programma ‘Tijd voor Twee met Frits Spits’ op Radio 2. In de jaren daarna werkte ik als deejay bij Hotradio, Noordzee FM (tegenwoordig Q Music) en Radio 10.

Stemgebruik

Zoals ik hierboven al schreef: als radiopresentator maak je bewust gebruik van je stem. Veel mensen vinden het vreemd om hun eigen stem terug te horen. Het geluid is namelijk heel anders dan je dacht! Voor een ander klinkt je stem altijd hetzelfde. Die hoort jouw stem via de luchttrillingen die je stembanden veroorzaken. Jij hoort je stem daarnaast ook doordat je stembanden je beenderen laten trillen. Je stem klinkt ‘in je hoofd’ een stuk lager dan wanneer anderen hem horen. Maar geloof me: dit went. Ik vind het al jaren niet meer vreemd om mijn eigen stem te horen.

De radioprogramma’s die ik als tiener maakte, luisterde ik met regelmaat kritisch terug. Hierdoor leerde ik mezelf ABN praten, beter te articuleren, duidelijker te spreken en te spelen met dynamiek en melodie. Vaardigheden die je als voice-over en stemacteur goed kunt gebruiken. Ook leerde ik bij de radio spots en promo’s te maken en in te spreken. En ik merkte dat ik dat erg leuk vond om te doen.

Stemmenbureau

Daarom besloot ik mezelf in 1999 in te schrijven bij een stemmenbureau in Hilversum. Vrij snel mocht ik mijn eerste landelijke spot inspreken: een spot om kandidaten te werven voor het reality programma ‘De Bus’ van SBS6. Daarna volgde een tv-commercial voor schoenenwinkel Van Haren. Veel voice-overwerk deed ik destijds nog niet, maar de basis van mijn carrière als stem was gelegd.

In 2001 had ik even genoeg van radio maken en ging ik als muzieksamensteller werken bij MTV en TMF. Voor TMF sprak ik ook wel eens wat in en met dit materiaal maakte ik mijn eerste voice-overdemo. Die leverde een klus op als voice-over van het tv-programma ‘Politieachtervolgingen’ bij Veronica. Daarnaast mocht ik af en toe invallen als promostem van Veronica. Ondertussen maakte ik ook weer een radioprogramma bij Yorin FM en toen deze zender in 2006 werd omgevormd tot Caz! besloot ik om weer fulltime radio te gaan maken.

Carrière als voice-over

Caz! hield echter na een jaar alweer op te bestaan en door toeval ontstond toen voor mij de ultieme kans om een carrière als voice-over en stemacteur op te bouwen. Ik had inmiddels een wekelijkse klus als stem van het tv-programma ‘Videotheek TV’ van KPN. KPN vroeg me ook om dagelijks promo’s in te spreken voor een voetbalkanaal dat ze destijds wilden lanceren. Hiervoor had ik echter wel een eigen studio nodig. Omdat ik door Caz! nog een tijdje doorbetaald zou worden en op dat moment geen uitzicht had op ander radiowerk, besloot ik de sprong in het diepe te wagen. Ik kocht mijn eerste professionele microfoon en een PC met ProTools. Het was augustus 2007 en mijn carrière als professioneel voice-over en stemacteur was begonnen!

Vraag me niet precies waarom, maar dit was precies de juiste stap op het juiste moment. Al binnen twee maanden verdiende ik met inspreekwerk genoeg om van rond te komen. Of het nu kwam doordat ik nu mijn eigen studio had, doordat ik energie stak in het vinden van opdrachtgevers of doordat ik na jaren oefenen eindelijk voldoende ervaring had (waarschijnlijk was het een combinatie van factoren), het voice-over werk stroomde binnen.

Ervaren voice-over

Vele opdrachten volgden. Ik werd de vaste voice-over van de TV-commercials van Bruynzeel Keukens. Ik sprak talloze lokale en regionale radio- en tv-commercials in. Na een half jaar werd ik de vaste promostem van Eurosport, een klus die ik 8 jaar lang wekelijks met heel veel plezier heb gedaan. Ik mocht een rol inspreken voor Raveleijn in de Efteling. Stoere spots voor Skylanders, promo’s voor Disney XD en recent nog een paar karakters in de animatieserie Rintje.

Inmiddels ben ik bijna 10 jaar verder en heb ik duizenden commercials, promo’s, webvideo’s, billboards en andere voice-overs ingesproken. Ik ben dankbaar voor alle mooie opdrachten en opdrachtgevers en ben er ontzettend trots op dat ik nog steeds mijn boterham mag verdienen als voice-over en stemacteur. En als oproep-deejay bij 100% NL en Radio 10, want het radiovirus stroomt nog steeds door mijn aderen.